MENU
Kraków / ul. św. Anny. Widok od strony kościoła św. Anny na dziedziniec pomiędzy Collegium Maius a Collegium Nowodworskiego zwany od XV do końca XVIII wieku Hutą z przepiękną, sześćdziesięcioletnią, białą akacją.

Dodał: sawa° - Data: 2021-07-31 08:55:56 - Odsłon: 230
23 sierpnia 2020

Data: 2020:08:23 10:16:26   ISO: 160   Ogniskowa: 14 mm   Aparat: Panasonic DMC-GF3   Przysłona: f/5   Ekspozycja: 10/2500 s  


Dziedziniec Huta. Fasada od ul. św. Anny jest skromna. Tylko jedna część posiada kamienną okładzinę. Szkarpa narożna i ciosy okrywające fasadę pochodzą z XVIII wieku. Wyżej trzy trójdzielne okna oświetlają aulę. Środek zajmuje ryzalit mieszczący nowe schody (1961-1964) zwane rektorskimi. Tu także widzimy, kamienny boniowany portal z początku XVII w. a nad nim tablicę z herbami gotyckimi Polski, Litwy, królowej Elżbiety, kardynała Fryderyka Jagiellończyka oraz herbami z XVIII w. biskupów W. Szembeka i K. Łubieńskiego.Zestaw herbów wykonano w r. 1710. Herby Jagiellonów są wcześniejsze, pochodzą z końca XV w. Wszystkie herby są powtórzeniem (1956) oryginałów.  Dalsza część fasady za portalem jest bardzo skromna. Jej podział za pomocą okien wyznaczają trzy kamienice. Cała fasada jest przybliżona kopią dawnej, ta część Collegium została bowiem w XIX w. zburzona do fundamentów i zbudowana na nowo w pseudogotyckim stylu (w przybliżeniu) do dawnej fasady z podziałem na trzy kamienice. Na dziedzińcu pomiędzy Collegium Maius a Collegium Nowodworskiego zwanym od XV do końca XVIII wieku Hutą (dziś oznaczony jako numer 10) po lewej stronie wznosi się fasada zachodnia (tj. zachodniego skrzydła). Niemal w całości jest rekonstrukcją z lat 1959-1962. W roku 1866 ta część gmachu została zburzona i wtedy wzniesiono całe obecne zachodnie skrzydło. Ostatnio w r. 1962 (na podstawie rysunku J. Matejki) przywrócono tu dawny wykusz oraz prosty (a nie zębaty) szczyt z niszami, wreszcie dodano drewniany krakowski ganek, wzorowany na ganku w klasztorze norbertanek. W głębi dziedzińca Huta stoi budynek dwupiętrowy (św, Anny 10) z barokowym szczytem podpartym wolutami. Jest to dom stary, z zasypanymi piwnicami. Fundamenty pochodzą z XVI wieku. Pierwotnie do XIX w. dom był jednopiętrowy.Obok nazwy "huta" występuje także nazwa "opuszczonego dziedzińca". Uniwersytet bardzo potrzebował tej całej przestrzeni. Odciążała ona dziedziniec główny, pozwoliła go uporządkować i opróżnić z gospodarczych składów. Te ostatnio przerzucona na Hutę. Postawiono tu jakieś nowe mury czy parkan (1513, budynki gospodarcze (1513), bramę wjazdową (1508 i 1509).Wykusz, który odrysował Matejko w r. 1866, stanął pierwotnie w r. 1513,. W niedługim czasie później stanęły tu stajnie i wozownia. Administratorzy Uniwersytetu posiadali do swej dyspozycji powóz, którym jeździli na prowincję zbierając dziesięciny i czynsze.
Z końcem XVIII w. w okresie reformy kołłątajowskiej kończą się dzieje Huty Miała ona coraz mniejsze znaczenie, zwłaszcza, że odpadły majątki Uniwersytetu i administracja nimi i związana z tym potrzeba dojazdu do nich.W XIX wieku jest już tylko podworcem gospodarczym. W r. 1904 buduje się (inż. J. Sare) nad dziedzińcem pseudogotycki łuk, który miał za zadanie połączyć magazyny biblioteczne w Collegium Maius z salami Kolegium Nowodworskiego. Łuk ten zniesiono w r. 1960. Józef Sare, także Saare, Sarre (ur.  1850-1929 w Krakowie) – polski architekt i budowniczy, wieloletni drugi wiceprezydent miasta Krakowa, poseł na Sejm Krajowy.  Podjął pracę w c. k. technicznej służbie rządowej. Był zatrudniony w starostwie powiatu tarnowskiego, następnie w C. K. Namiestnictwie we Lwowie. Przed 1907 został starszym radcą budownictwa i kierował służbą techniczną w starostwie powiatu krakowskiego. Od 1905 do końca życia pełnił stanowisko wiceprezydenta Krakowa. (źródło: "Collegium Maius. Dzieje gmachu" Karol Estreicher w. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego CLXX Prace z historii sztuki, zeszyt 6. 1968 rok )

  • /foto/9425/9425944m.jpg
    1860
  • /foto/9424/9424881m.jpg
    1926
  • /foto/9424/9424858m.jpg
    1938
  • /foto/9424/9424872m.jpg
    1938
  • /foto/9425/9425937m.jpg
    1963
  • /foto/9425/9425612m.jpg
    2020
  • /foto/9425/9425614m.jpg
    2020
  • /foto/9426/9426173m.jpg
    2020
  • /foto/9426/9426176m.jpg
    2020
  • /foto/9426/9426185m.jpg
    2020
  • /foto/9553/9553015m.jpg
    2021
  • /foto/9553/9553016m.jpg
    2021
  • /foto/9553/9553017m.jpg
    2021

sawa°

Poprzednie: Wejście do Parku Zdrojowego (między pałacem a pawilonem Lalka) Strona Główna Następne: Pierzeja wschodnia
Pończoszników i Białoskórników