Jesteś niezalogowany
NOWE KONTO

Polski Deutsch

      Zapomniałem hasło/login


ä ß ö ü ą ę ś ć ł ń ó ż ź
Nie znaleziono żadnego obiektu
opcje zaawansowane
Wyczyść

 
 
 
 
Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej
13
 
Dawny budynek Zakładowej Straży Pożarnej
2
 
Pracownicy
1
 
Komin nr 4
13
 
 
 
 
  ID: 518484

Zakłady Chemiczne Jelchem (d. Zakłady Włókien Chemicznych Chemitex-Celwiskoza)

Schlesische Cellulose Papierfabrik, PHRIX Schlesische Zellwolle AG (1936-1945)



Budowa
1905, 1936, 1947
Status
Istnieje częściowo
Likwidacja
1980, 1989, 2004-
 
Dzieje nieistniejacych już Zakładów Chemicznych „Jelchem” („Celwiskoza”) sięgają połowy XIX wieku. Wtedy właśnie, wówczas w osobnej wsi Cunnersdorf, założono fabrykę papieru A. Haase et Company, przejętą niewiele później przez H. Richtera. Firma szybko się rozbudowała, szczególnie po 1870 roku, kiedy weszła w skład dużego koncernu papierniczego. W 1884 roku, nowy właściciel Ferdinand Salomon, wybudował na własny koszt celulozownię siarczynową. Jednak właściciel nie dopilnował spłaty kredytów za wybudowanie ...
Dzieje nieistniejacych już Zakładów Chemicznych „Jelchem” („Celwiskoza”) sięgają połowy XIX wieku. Wtedy właśnie, wówczas w osobnej wsi Cunnersdorf, założono fabrykę papieru A. Haase et Company, przejętą niewiele później przez H. Richtera. Firma szybko się rozbudowała, szczególnie po 1870 roku, kiedy weszła w skład dużego koncernu papierniczego. W 1884 roku, nowy właściciel Ferdinand Salomon, wybudował na własny koszt celulozownię siarczynową. Jednak właściciel nie dopilnował spłaty kredytów za wybudowanie celulozowni i zbankrutował. W 1892 roku firmę papierniczą i celulozownię przejęła nowo powstała spółka z. o. o. pod nazwą „Schlesische Cellulose- und Papierfabrik GmbH”. Spółka była właścicielem jeszcze trzech innych przedsiębiorstw papierniczych na Dolnym Śląsku. Po I wojnie światowej przedsiębiorstwo zostało przejęte przez wielkiego udziałowca śląskiego Ewalda Schöllera. Firma działa sprawnie aż do momentu, kiedy wybuchł wielki kryzys gospodarczy; w 1929 roku firma upadła i została przejęta przez koncern „Phrix – Zellwolle”. Lata 30 – te XX wieku minęły na rozmowach o przyszłości firmy. W 1937 roku, w ramach planu cxteroletniego Goeringa uniezależnienia gospidarki III Rzeszy od surowców z importu, rozpoczęto budowę celulozowni i tworzyw sztucznych, zakończoną już w czasie trwania II wojny światowej. Otwarcie nastąpiło w 1941 roku. Działalność niemiecka zamyka się w latach 1941 – 1945. Jak wynika z dokumentów „Schlesische Zellwolle A. G.” bo tak brzmiała niemiecka nazwa fabryki, była bardzo prężnym przedsiębiorstwem. Dzienna produkcja celulozy wynosiła 45 ton. Technologia była oparta na siarce. To sprawiało, że przebywanie dłużej niż 6 godzin dziennie było bardzo szkodliwe dla zdrowia. Dlatego też w zakładzie pracowali więźniowie i pracownicy przymusowi z terenów okupowanej Europy. (za muzeumkarkonoskie.pl).

Wg raportów CIA z końca lat 40. w zakładach pracowało od 400 do 800 robotników, w połowie byli to Niemcy, którzy za gotowość pracy na eksperymentalnych maszynach mieli zagwarantowaną nietykalność. Kadrę inżynierską stanowili głównie Niemcy, a nadzór prowadzili do początku lat 50. Rosjanie. (moose)

Zakłady Celwiskoza - kiedyś największe w Kotlinie Jeleniogórskiej i najbardziej zanieczyszczające środowisko. Obecnie powoli znikają budynki fabryczne. Dla większości nie ma już ratunku, a konstrukcje są naprawdę ciekawe! Po likwidacji Celwiskozy w 1989 r. - spadkobiercą zakładu jest Jelchem.
Pokaż więcej Pokaż mniej
 

  • Data: 1905-1915
    komentarze: 0
    Cunnersdorfer Papierfabrik nad Kamienną.
  • Data: 1907
    komentarze: 0
    Papiernie w Łomnicy, Janowicach i Jeleniej Górze.
  • Data: 1914
    komentarze: 0
    Poczta, Chr. Vereinshaus i Cellulosse-Fabrik na "Kunicach" (Rejon ...
  • Data: 1915-1920
    komentarze: 0
    Jeszcze jako niewielka fabryka papieru i celulozy. Przed fabryką ...
  • Data: 1929
    komentarze: 0
    Jelenia Góra/Cunnersdorf - Schlesische Cellulose u. Papierfabriken.
  • Data: 1935-1940
    komentarze: 0
    Dawna fabryka celulozy "Celwiskoza".
  • Data: 1936
    komentarze: 0
    Reklama fabryki sztucznego jedwabiu.
  • Data: 1936
    komentarze: 0
    Reklama zakładów papierniczych.
  • Data: 1936
    komentarze: 0
    Reklama zakładów papierniczych
  • Data: 1937
    komentarze: 0
    Reklama firmy Phrix Zellwolle.
  • Data: 1937
    komentarze: 0
    Reklama firmy Phrix - Zellwolle - Verkaufsgemeinschaft /Hirschberg.
  • Data: 1939
    komentarze: 0
    Jeleniogórska Celwiskoza, fotografia prasowa - podpis na odwrocie: ...
  • Data: 1958-1961
    komentarze: 2
    Jelchem to chyba dawna Celwiskoza? Nie ma w opisie obiektu zaś ...
  • Data: 1959
    komentarze: 0
    "Celwiskoza" w Jeleniej Górze [Dolny Śląsk, vademecum województwa ...
  • Data: 1959
    komentarze: 2
    Celwiskoza czyli Jeleniogórskie Zakłady Celulozy i Włókien Sztucznych ...
  • Data: 1960
    komentarze: 0
    Celwiskoza - most przeładunkowy.
  • Data: 1960
    komentarze: 0
    Trzy kominy Celwiskozy w 1960 r.
  • Data: 1960-1967
    komentarze: 2
    Jeleniogórska " Celwiskoza".
  • Data: 1963
    komentarze: 0
    Celwiskoza.
  • Data: 1963-1965
    komentarze: 0
    Jeleniogórskie Zakłady Celulozy i Włókien Sztucznych wówczas imienia ...
  • Data: 1965
    komentarze: 0
    Przejście nad torami koło Celwiskozy (fot. Z. Adamski).
  • Data: 1965
    komentarze: 0
    Celwiskoza (fot. E. Londzin).
  • Data: 1965
    komentarze: 0
    Parking przed bramą Celwiskozy (fot. J. Datz).
  • Data: 1965
    komentarze: 0
    "Celwiskoza" - stylowy szyld nad bramą wejściową zakładu; fot. ...
  • Data: 1965-1972
    komentarze: 0
    Panorama Jeleniej Góry z kominami Celwiskozy.
  • Data: 1968
    komentarze: 1
    "U podnóża Karkonoszy dymią kominy "Celwiskozy" w Jeleniej Górze" ...
  • Data: 1968
    komentarze: 0
    Reklama Celwiskozy w Kalendarzu Wrocławskim z 1969r.
  • Data: 1968
    komentarze: 0
    Urządzenia wentylacyjne Celwiskozy; fot. P. Mierzwiński.
  • Data: 1968
    komentarze: 0
    Celwiskoza; fot. Z. Adamski.
  • Data: 1969
    komentarze: 0
    Zakłady Włókien Sztucznych "Celwiskoza" w Jeleniej Górze.
  • Data: 1976-02
    komentarze: 0
    Dawne zakłady celulozy Celwiskoza.
  • Data: 1976-1978
    komentarze: 0
    Jeleniogórskie Zakłady Włókien Sztucznych "Chemitex-Celwiskoza".
  • Data: 1976-1979
    komentarze: 0
    Dawny zakład "Celwiskoza". Widok z ul. Wolności.
  • Data: 1976-1979
    komentarze: 0
    Widok na dawny zakład "Celwiskoza".
  • Data: 1977-08
    komentarze: 0
    Zabudowania ul. Nadbrzeżnej. Pozostałość małego jeziorka po powodzi ...
  • Data: 1992
    komentarze: 0
    Z terenu schroniska widoczna elektrociepłownia Jelchemu.
  • Data: 2001-01
    komentarze: 0
    Elektrociepłownia widziana z ulicy Spółdzielczej.
  • Data: 2003-10-10
    komentarze: 0
    Dwa kominy i ruina. Ten wyższy komin ma ponad 150 metrów.
  • Data: 2003-10-10
    komentarze: 0
    Hala uzdatniania włókna wiskozowego i kolejny komin.
  • Data: 2003-10-10
    komentarze: 0
    Kolejne kominy. Ruiny w innym ujeciu.

Zakłady Chemiczne Jelchem (d. Zakłady Włókien Chemicznych Chemitex-Celwiskoza) na innych fotografiach
  • 2014
  • 1977